Suriname (Suriname)

Suriname

Suriname, officieel de Republiek Suriname, is een republiek aan de noordoostkust van Zuid-Amerika. Het land grenst in het oosten aan Frans-Guyana, in het westen aan Guyana (voormalig Brits-Guiana), in het zuiden aan Brazilie en in het noorden aan de Atlantische Oceaan. Suriname heeft zowel met Guyana als met Frans-Guyana een grensgeschil. Het land is 163.820 km2 groot en heeft een kustlijn van 386 km.
Door het midden en oosten van het land stroomt de Surinamerivier. Van 1927 tot 1983 was er ook nog een gelijknamig district Suriname. Dit district werd in meerdere fases opgedeeld en in 1983 opgeheven.

Geschiedenis
Suriname wordt wel als een van de verwantschapslanden van Nederland beschouwd. Tot 25 november 1975 was Suriname een land binnen het Koninkrijk der Nederlanden.
De eerste kolonisatie vond vanaf 1650 plaats door de Engelsen. Om planters aan te trekken was vrijheid van godsdienst geregeld. Tijdens de Tweede Engels-Nederlandse Oorlog werd Suriname in 1667 door Abraham Crijnssen veroverd op de Engelsen die onder leiding van William Byam stonden. Bij de Vrede van Breda zagen de Nederlanders voorlopig af van de teruggave van de door de Engelsen ingenomen Nederlandse kolonie Nieuw-Amsterdam (de huidige staat New York); op hun beurt eisten de Engelsen niet meteen dat Suriname ontruimd zou worden en deden toezegging om de Banda-eilanden aan de Nederlanders over te laten. Meestal wordt gesproken van een "ruil" van beide gebieden. Na de Derde Engels-Nederlandse Oorlog werd deze feitelijke toestand in 1674 de officiele door de Vrede van Westminster. Diverse Engelse families verlieten Suriname en verhuisden naar Jamaica. Toen duidelijk werd dat de Zeeuwen niet in staat waren de Surinaamse economie van de grond te krijgen, is in 1683 de Sociateit van Suriname opgericht. De eerste gouverneur van Suriname onder het bewind van de Sociateit was Cornelis van Aerssen van Sommelsdijck. Hij had een derde van de rechten op Suriname aangekocht. De stad Amsterdam en de West-Indische Compagnie (WIC) bezaten daarnaast ieder een derde. Aan het einde van de 18e eeuw ging de WIC failliet; de familie Van Aerssen had haar bezit al eerder verkocht. Amsterdam was toen de enige belanghebbende.

Ook het naburige Berbice en Essequibo, ongeveer het huidige Guyana, werd gekoloniseerd door Nederlanders. Suriname, Berbice en Essequibo vormden het zogenaamde Nederlands Guiana. In 1814, nog voor het Congres van Wenen, zou Zweden een poging doen om het beheer over Suriname en Curacao in handen te krijgen in ruil voor Guadeloupe. Het lukte de Engelse diplomaat Castlereagh de Zweden af te kopen voor een miljoen pond in contanten. Nederlands Guyana werd in 1815 nog eens verdeeld in Suriname, dat in Nederlands bezit bleef, en het huidige Guyana, dat een Britse kolonie werd: Brits Guiana.
Onder internationale druk en druk van de Surinaamse Onafhankelijkheidsstrijders werd de slavernij in Suriname uiteindelijk opgeheven op 1 juli 1863.
In 1954 verkreeg Suriname een semi-autonome status binnen het Koninkrijksverband. Op 25 november 1975 werd Suriname onafhankelijk. Gouverneur Ferrier, premier Den Uyl en Koningin Juliana ondertekenden het verdrag. Sindsdien is de officiele benaming Republiek Suriname (zie toescheidingsovereenkomst). Van 1980 tot 1989 was Suriname een dictatuur onder legerleider Desi Bouterse. Sindsdien is het land gaandeweg gestabiliseerd.


Staats- en regeringsvorm
Suriname is naar staatsvorm een presidentiele republiek en naar regeringsvorm een parlementaire democratie. De grondwet dateert van 30 september 1987. Volgens de grondwet van 1975 praktiseerde Suriname een parlementair systeem. Na de militaire machtsovername van 25 februari 1980 werd de grondwet buitenwerking gesteld. Dit gebeurde op 13 augustus 1980 nadat president Ferrier vrijwillig aftrad. Onder druk van de Verenigde Staten, Nederland, Frankrijk en de VN waren de militaire machthebbers genoodzaakt onderhandelingen met de politieke leiders van voor 1980 te voeren. Doel was een terugkeer naar de democratie. Dit staat in de Surinaamse geschiedenis ook wel bekend als het zogenaamde Topberaad (overleg tussen het Militair Gezag en de leiders van de VHP (Jagernath Lachmon) en de NPS (Henck Arron). Resultaat van de onderhandelingen was niet alleen een terugkeer naar de democratie, maar tevens het officieel afschaffen van de grondwet van 1975 en het invoeren van de grondwet van 1987. Deze grondwet werd op 30 september 1987 bij referendum goedgekeurd door het volk van Suriname.
De nieuwe grondwet voorzag in een sterke positie voor de president in het staatsbestel en de invoering van de functie van vice-president. De ministers kregen in vergelijking met de grondwet van 1975 minder macht, omdat ze ondergeschikt werden aan de president, die regeringsleider en staatshoofd is. Het voorstel van een direct gekozen president werd door de oude politiek afgewezen. Daarom wordt de president door het parlement gekozen. Ondanks deze wijze van verkiezing heeft de Surinaamse president aanzienlijke bevoegdheden, vergelijkbaar met die van de Amerikaanse president. In Suriname spreekt men ook wel van een 'sterke' president.

Parlement
Suriname heeft een kamerparlement, De Nationale Assemblee (DNA), welke 51 zetels telt en rechtstreeks gekozen wordt voor een termijn van vijf jaar in algemene, vrije en geheime verkiezingen. Voor deze verkiezing wordt het land opgedeeld in kieskringen, waarbinnen een vastgesteld aantal zetels te verdelen zijn. Deze aantallen zijn niet gebaseerd op de huidige bevolkingsomvang, maar nog op die in 1954, waardoor de dunbevolkte kieskringen sterk zijn oververtegenwoordigd en Paramaribo sterk is ondervertegenwoordigd.
Sinds de verkiezingen van 25 mei 2010 is De Nationale Assemblee als volgt samengesteld:
Coalitiepartijen:
o 23 zetels - Mega Combinatie (MC)
o 7 zetels - A Combinatie (AC)
o 6 zetels - Volksalliantie (VA)
Oppositiepartijen:
o 14 zetels - Nieuw Front (NF)
o 1 zetel - Democratie en Ontwikkeling in Eenheid (DOE)

De huidige regering (anno 2016) bestaat uit de volgende personen:

Desire Delano (Desi) Bouterse - president
Michael Ashwin Adhin - vicepresident
Niermala Badrising - minister van Buitenlandse Zaken
Faizel Michael Noersalim - minister van Binnenlandse Zaken
Ronni Benschop - minister van Defensie
Gillmore Hoefdraad - minister van Financien
Soewarto Moestadja - minister van Arbeid
Sieglien Burleson - minister van Handel en Industrie
Jennifer van Dijk-Silos - minister van Justitie en Politie
Soeresh Algoe - minister van Landbouw, Veeteelt en Visserij
Regilio Dodson - minister van Natuurlijke Hulpbronnen
Robert Peneux - minister van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur
Siefried Wolff - minister van Openbare Werken
Steven Relyveld - minister van Ruimtelijke Ordening, Grond- en Bosbeheer
Edgar Dikan - minister van Regionale Ontwikkeling
Joan Jogojo - minister van Welzijn
Andojo Rusland - minister van Transport, Communicatie en Toerisme
Patrick Pengel - minister van Volksgezondheid
Faizel Abdoelgafoer - minister van Sport- en Jeugdzaken

Bevolking
De bevolking vertoont een grote etnische verscheidenheid als gevolg van de gevoerde koloniale arbeidspolitiek tot instandhouding van de plantagelandbouw. De bevolking is geconcentreerd in de kuststreek, daar woont ca. de helft in een straal van 35 km rondom Paramaribo.


Fauna/flora
De dierenwereld is van een tropisch Zuid-Amerikaans karakter en omvat in hoofdzaak de fauna van het tropisch regenwoud. De dierenwereld is nog vol verrassingen. De zoogdieren omvatten ongeveer 140 soorten, waaronder 8 soorten apen (o.a. brulapen en kapucijnerapen) en 14 soorten roofdieren (o.a. jaguar en poema). De vleermuizen zijn met 65 soorten goed vertegenwoordigd (o.a. de bloedzuigende vampiers). Verder zijn er drie soorten miereneters, twee soorten luiaards en vijf soorten gordeldieren (waaronder het reuzengordeldier).

Tevens zijn er de Zuid-Amerikaanse tapir en drie soorten herten. Voor de kust en in de riviermonden komt een zeekoeiesoort voor. De vogelwereld is zeer rijk en omvat meer dan 600 soorten. De trekvogels (vnl. steltlopers uit het noorden) omvatten ten minste 60 soorten. Typische vogels zijn o.a. de rode ibis, de zwarte gier, toekans en papegaaien. Amfibie en reptielen zijn in groten getale bekend geworden (wormsalamanders, Surinaamse pad, pijlgifkikkers, kaaimannen, kamhagedis of leguaan, boa constrictor, anaconda, bosmeester en ratelslangen onder de gifslangen, en zee-, water- en landschildpadden). De vissen omvatten in het zoete water tal van bekende aquariumvissen (karperzalmen en al of niet levendbarende tandkarpers); vooral meervalachtige zijn rijkelijk voorhanden. Speciale vermelding verdienen de piranha's, sidderaal, pijlstaartrog, vieroogvissen en de cichliden. Lagere dieren zijn o.a. vertegenwoordigd door reuzenduizendpoten, vogelspinnen, tot meer dan 13 cm lang wordende landslakken en een ontelbare insectenwereld, waaronder beroemde vlinders als Morpho en de merkwaardige lantaarndrager onder de cicadenachtige wantsen.


Suriname heeft een tropische plantengroei. De vegetatie heeft grote verwantschap met die van de aangrenzende Guyana's en met het Amazonegebied.

Het aantal soorten planten bedraagt ongeveer 5000. Voor een gebied van deze omvang en zonder hoge bergen is dat vrij veel. Enkele veel voorkomende soorten zijn de Vlinderbloemenfamilie, Walstrofamilie, Wolfsmelkfamilie, Palmen en verder Grassen, Bromelia's, Cactussen en prachtige Orchideeen.

Kenmerkend voor Suriname is het kustbos dat bestaat uit mangrove (vloedbos), met voornamelijk de Parwa.


klimaat
Suriname heeft voor het grootste deel een tropisch regenwoudklimaat. De droogste maanden zijn in het algemeen september en oktober. Suriname heeft een dubbele regentijd. In januari regent het flink, maar van april tot en met juli is de grote regentijd. Aan het eind van de regentijden komen soms hevige buien voor.
De gemiddelde temperatuur is in Paramaribo 27,3 graden Celsius. De gemiddelde dagelijkse maximumtemperatuur is het hoogst in oktober en het laagst in januari. De gemiddelde minimumtemperatuur bedraagt het gehele jaar door ongeveer 23 graden.
De relatieve vochtigheid bedraagt gemiddeld 80%. De winden waaien overheersend uit oostelijke richtingen en zijn over het algemeen zwak met snelheden van tussen de een en twee meter per seconde. Het klimaat in het binnenland wijkt weinig af, in het algemeen is de neerslag er hoger.


Kort samengevat kent Suriname vier seizoenen:

De kleine regentijd, de eerste helft van december tot de tweede helft van januari.
De kleine droge tijd, de tweede helft van januari tot de tweede helft van maart.
De grote regentijd, de tweede helft van maart tot de eerste helft van augustus.
De grote droge tijd, de tweede helft van augustus tot de eerste helft van december.

Economie
Suriname is zeer rijk aan natuurlijke hulpbronnen en wordt op grond daarvan wel als zeventiende land op de lijst van rijkste landen geplaatst. De natuurlijke hulpbronnen omvatten onder andere hout, bauxiet, goud en porseleinaarde (kaolien). Ook bevinden er zich kleine hoeveelheden nikkel, koper, platina en ijzererts.
De grootste pijler van de Surinaamse economie is de winning van bauxiet door Suralco en Billiton bij het plaatsje Moengo, niet ver van Albina. Van de Surinaamse export komt 70 procent op rekening van het bauxiet. Aanverwante industrie: aluinaardefabriek en aluminiumsmelterij (Billiton en Alcoa). Ten zuiden van Paramaribo is door de aanleg van een stuwdam in de rivier de Suriname het Prof. Dr. Ir. W.J. van Blommesteinmeer ontstaan; een waterkrachtcentrale gevoed door het meer, levert elektriciteit, onder meer voor de productie van aluminium. Bouwonderneming: Alcoa.
Andere takken van de economie zijn landbouw en visserij, houtwinning (Bruynzeel) en handel. Landbouwproducten: rijst, bacoven (bananen), palmpitten, kokosnoten, pinda's, rundvlees, kippen, bosproducten, garnalen. Export: onder meer rijst, garnalen, bacoven en palmolie. Import: Consumptiegoederen, olieproducten, voedingsmiddelen, katoen, productiemiddelen.
Munteenheid: de Surinaamse dollar (=100 cent); code: SRD. Per 1 januari 2004 is de Surinaamse gulden als munteenheid vervangen door de Surinaamse dollar. De koers is met een factor duizend teruggebracht. Duizend Surinaamse guldens is dus 1 Surinaamse dollar geworden. Een eigenaardig bijeffect is dat het oude muntgeld, dat door de devaluatie niet meer werd gebruikt, opeens het duizendvoudige waard is geworden.